شرح تصویر:
تصویر یک دیو یا روح را نشان میدهد (دیوی که مسئول گمراه شدن معدنچیان آلمانی در جستجوی قلع تصور میشد). در پسزمینه یک ظرف چینی قدیمی دیده میشود که از عنصر کبالت برای لعاب آبیرنگ آن استفاده شده است.
شکل ظاهری:
کبالت عنصری درخشان و نقرهایـ آبی است و خاصیت مغناطیسی دارد.
کاربردها:
کبالت را مانند آهن میتوان مغناطیسی کرد، بنابراین در ساختن آهنرباها از آن استفاده میشود. آلیاژهای کبالت با آلومینیم و نیکل برای ساختن آهنرباهای بسیار قوی به کار میرود.
دیگر آلیاژهای کبالت در توربین جت و ژنراتورهای توربین گازی کاربرد دارد که مقاومت در برابر دمای بالا در آنها اهمیت دارد.
فلز کبالت گاهی برای آبکاری استفاده میشود زیرا ظاهری جذاب دارد و همچنین محکم و دربرابر خوردگی مقاوم است.
نمکهای کبالت قرنها برای تولید رنگهای آبی درخشان در رنگ نقاشی، شیشه، سفالگری و میناکاری به کار رفتهاند.
کبالتـ۶۰ که پرتوزاست در تشخیص سرطان و در برخی کشورها برای پرتودهی مواد غذایی به منظور نگهداری طولانیمدت استفاده میشود.
نقش زیستشناختی:
کبالت یک عنصر کممقدار ضروری است و بخشی از جایگاه فعال ویتامین B12 را تشکیل میدهد. مقدار کبالت مورد نیاز بدن ما بسیار اندک است و تنها حدود ۱ میلیگرم کبالت در بدن ما وجود دارد. نمکهای کبالت را میتوان به مقدار بسیار کم به برخی حیوانات داد تا کمبود مواد معدنی آنها جبران شود. کبالت در مقدار زیاد سرطانزاست.
کبالتـ۶۰ یک ایزوتوپ پرتوزاست و منبع مهمی برای پرتوهای گاما به شمار میرود. این ایزوتوپ بهطور وسیع در درمان سرطان، به عنوان ردیاب و برای پرتودرمانی، استفاده میشود.
فراوانی طبیعی:
کبالت در کانیهای کبالتیت، اسکوترودیت و اریتریت یافت میشود. ذخایر مهمی از سنگمعدنهای کبالت در جمهوری کنگو، کانادا، استرالیا، زامبیا و برزیل پیدا شده است. کبالت بیشتر به صورت فراورده جانبیِ پالایش نیکل تولید میشود. مخزن عظیمی از چندین فلز واسطه (شامل کبالت) را میتوان در کلوخههای عجیب و غریب کف اقیانوسهای بسیار عمیق پیدا کرد. این کلوخهها کانیهای منگنز هستند که طی میلیونها سال تشکیل شدهاند و مجموعاً محتوی چندین تُن کبالتاند.
در مقبره توتانخامون که از ۱۳۶۱ تا ۱۳۵۲ پیش از میلاد مسیح فرعون مصر بود، جسم شیشهای کوچکی به رنگ آبی تیره پیدا شده که از کبالت ساخته شده است. آبی کبالت حتی پیش از آن نیز در چین شناخته شده بود و از آن برای لعاب ظروف سفالی استفاده میکردند.
در سال ۱۷۳۰ میلادی، ژرژ برانت در استکهلم در یک کارگاه مس محلی به سنگ معدن آبی تیرهای علاقهمند شد و در نهایت اثبات کرد که این سنگ معدن دارای یک فلز ناشناخته است و برای نامیدن این فلز از همان اسمی استفاده کرد که معدنچیان آلمانی برای نفرین سنگ معدن آن به کار میبردند، زیرا این سنگ معدن گاهی با سنگ معدن نقره اشتباه گرفته میشد. برانت نتایجش را در سال ۱۷۳۹ میلادی منتشر کرد. سالها شیمیدانهای دیگر این ادعای کشف فلز جدید را رد میکردند و میگفتند عنصر جدیدی که برانت پیدا کرده در واقع ترکیبی از آهن و آرسنیک است، اما سرانجام این ادعا ثابت شد و این فلز به عنوان عنصری جدید شناخته شد.
|
| ||||
|
|
انرژیهای یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kJ/mol | ۷۶۰/۴۰۲ | ۱۶۴۸/۳۵۶ | ۳۲۳۲/۳ | ۴۹۴۹/۷ | ۷۶۷۰/۶ | ۹۸۴۲ | ۱۲۴۳۷ | ۱۵۲۲۵/۴ |
حالتهای اکسایش معمول: ۳ ، ۲ ، ۰ ، ۱-
ایزوتوپها:
ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمهعمر | شیوه واپاشی |
---|---|---|---|---|
59Co | ۵۸/۹۳۳ | ۱۰۰ | - | - |
دادهها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
همه عنصرها