شرح تصویر:
کادمیم بهطور طبیعی در پوستۀ زمین موجود است. تصویر یک نماد کیمیاگری را نشان میدهد که زمانی برای نمایش عنصرهای «خاکی» بهکار میرفت و در پسزمینۀ آن نقشهای از زمین مشاهده میشود.
شکل ظاهری:
کادمیم فلزی نقرهای رنگ است که سطح آن جلای مایل به آبی دارد.
کاربردها:
کادمیم یک سمّ است و همچنین مشخص شده که باعث نقصهای مادرزادی و سرطان میشود. به همین دلیل حرکتهایی برای محدود کردن کاربرد آن در جریان است.
هشتاد درصد از کادمیمی که در حال حاضر تولید میشود برای ساخت باتریهای قابل شارژ نیکلـ کادمیم بهکار میرود. با اینحال، این باتریها بهتدریج در حال برکناری هستند و باتریهای نیکلـ هیدرید فلزی جای آنها را گرفتهاند.
در گذشته اغلب از کادمیم برای آبکاری فولاد و حفاظت آن از خوردگی استفاده میشد. امروزه نیز هنوز برای محافظت از اجزای مهم هواپیماها و سکوهای نفتی بهکار میرود.
دیگر کاربردهای پیشین کادمیم عبارت است از فسفرِ لامپ تصویر تلویزیونهای رنگی و رنگدانههای زرد، نارنجی و قرمز.
کادمیم نوترونها را جذب میکند و به همین دلیل در میلههای رآکتورهای هستهای برای کنترل شکافت اتمی به کار میرود.
نقش زیستشناختی:
کادمیم سمّی، سرطانزا و برای جنین آسیبزا است. بهطور میانگین ما هر روز فقط ۰/۰۵ میلیگرم کادمیم دریافت میکنیم. اما از آنجا که کادمیم در بدن اندوخته میشود، بهطور میانگین ۵۰ میلیگرم کادمیم ذخیره داریم.
پیش از آنکه خطرات کادمیم بهطور کامل روشن شود، جوشکارها و دیگر کسانی که با فلزات سر و کار داشتند در خطر بیماری بودند. در سال ۱۹۶۶ میلادی برخی از جوشکاران که روی یک پل معلق در بریتانیا کار میکردند بهخاطر استنشاق بخار کادمیم بیمار شدند.
فراوانی طبیعی:
تنها کانی که مقدار قابل توجهی کادمیم دارد گرینوکیت (کادمیم سولفید) است. اسفالریت نیز به میزان کمی کادمیم دارد. تقریباً تمام کادمیمی که در صنعت تولید میشود بهصورت فراورده جانبی پالایش روی بهدست میآید.
در اوایل دهۀ ۱۸۰۰ میلادی، داروسازهای هانوور آلمان با حرارت دادن شکلی طبیعی از روی کربنات بهنام کادمیا، روی اکسید تولید کردند. این محصول گاهی اوقات بهجای آنکه سفید خالص باشد بیرنگ میشد و هنگامی که فردریش اشترومِیِر در دانشگاه گوتینگن این مشکل را بررسی کرد متوجه شد که بیرنگ شدن به دلیل جزئی است که نمیتواند شناساییاش کند و نتیجه گرفت که باید عنصری ناشناخته باشد. اشترومیر این عنصر را به شکل اکسیدِ قهوهای رنگش جدا کرد، با دوده چراغ (کربن) حرارت داد و به نمونهای از یک فلز آبیـ خاکستری رسید که بر اساس اسم کانیِ کادمیا، آن را کادمیم نامید. این کار در سال ۱۸۱۷ میلادی انجام شد. همزمان، دو آلمانی دیگر، کارل مایسنر در شهر هاله و کارل کارستِن در برلین نیز روی همین مسأله کار میکردند و یک سال بعد کشف کادمیم را اعلام کردند.
|
| ||||
|
|
انرژیهای یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kJ/mol | ۸۶۷/۷۷۲ | ۱۶۳۱/۴۰۴ | ۳۶۱۶/۲۷ | - | - | - | - | - |
حالتهای اُکسایش معمول: ۲
ایزوتوپها:
ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمهعمر | شیوه واپاشی |
---|---|---|---|---|
106Cd | ۱۰۵/۹۰۶ | ۱/۲۵ | ۱۰۱۹×۱/۹ < سال | EC, EC |
108Cd | ۱۰۷/۹۰۴ | ۰/۸۹ | ۱۰۱۷×۴/۱ < سال | EC EC |
110Cd | ۱۰۹/۹۰۳ | ۱۲/۴۹ | - | - |
111Cd | ۱۱۰/۹۰۴ | ۱۲/۸ | - | - |
112Cd | ۱۱۱/۹۰۳ | ۲۴/۱۳ | - | - |
113Cd | ۱۱۲/۹۰۴ | ۱۲/۲۲ | ۱۰۱۵×۸/۰۴ سال | -β-β |
114Cd | ۱۱۳/۹۰۳ | ۲۸/۷۳ | ۱۰۱۸×۱/۳ < سال | -β-β |
116Cd | ۱۱۵/۹۰۵ | ۷/۴۹ | ۱۰۱۹×۳/۸ سال | -β-β |
دادهها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
همه عنصرها