شرح تصویر:
میگوها محتوی میزان زیادی آرسنیک به شکل یک ترکیب آلی آرسنیک‌دار هستند که برای سلامتی ضرری ندارد.
شکل ظاهری:
آرسنیک یک شبه‌فلز است. آرسنیکِ فلزی درخشان، طوسی‌ـ نقره‌ای و شکننده است.
کاربردها:
آرسنیک یک سمّ شناخته‌شده است. ترکیبات آرسنیک گاهی به عنوان مرگ موش و حشره‌کش به کار می‌رود، اما کاربرد آن به شکل سخت‌گیرانه‌ای کنترل می‌شود.
جالب است بدانید که آرسنیک می‌تواند کاربردهای پزشکی نیز داشته باشد. در عصر ویکتوریا، محلولِ دکتر فاولر (پتاسیم آرسناتِ حل‌شده در آب) یک اکسیرِ شفابخش متداول بوده که حتی چارلز دیکنز هم از آن استفاده کرده است. امروزه ترکیبات آلی آرسنیک‌دار به خوراک ماکیان افزوده می‌شود تا از بیماری جلوگیری کرده و آن‌ها را فربه‌تر کند.
آرسنیک در نیم‌رساناهای مورد استفاده در ابزارهای حالت جامد به صورت دوپ‌شده (گالیم آرسنید) استفاده می‌شود. همچنین در برنزه کردن، نمایش‌های آتش‌بازی و سخت‌گردانی گلوله‌ها کاربرد دارد.
با استفاده از ترکیبات آرسنیک می‌توان شیشه‌های مخصوص ساخت و از چوب محافظت کرد.
نقش زیست‌شناختی:
برخی دانشمندان بر این عقیده‌اند که ممکن است وجود آرسنیک به مقدار بسیار بسیار کم در رژیم غذایی ما ضروری باشد. آرسنیک در مقادیر کم سمّی و مشکوک به سرطان‌زایی است. آرسنیک با ورود به بدن به اتم‌های موجود در موها متصل می‌شود و به همین دلیل بررسی نمونۀ مو می‌تواند مشخص کند که شخص در معرض آرسنیک بوده است. برخی غذاها مانند میگو میزان قابل‌توجهی آرسنیک به شکل ترکیبات آلی کم‌ضرر دارند.
فراوانی طبیعی:
مقدار کمی آرسنیک به شکل ترکیب‌نشده وجود دارد. آرسنیک عمدتاً در کانی‌ها یافت می‌شود. آرسنوپیریت متداول‌ترین کانیِ آرسنیک‌دار است. کانی‌های دیگر عبارتند از رآلگار (زرنیخ سرخ)، اورپیمنت و اِنارگیت. بیش‌ترین تولید آرسنیک به صورت فراورده جانبی پالایش مس و سرب است. همچنین برای به‌دست آوردن آرسنیک می‌توان آرسنوپیریت را حرارت داد که آرسنیک تصعید می‌شود و آهن(II) سولفید برجا می‌ماند.
مصریان باستان آرسنیک را می‌شناختند و در یک پاپیروس به عنوان روشی برای طلایی کردن فلزات از آن یاد شده است. تئوفراستوس، فیلسوف یونانی، دو کانی آرسنیک سولفید، اورپیمنت (As2S3) و زرنیخ سرخ (As4S4)، را می‌شناخت. چینی‌ها نیز بر اساس رسالۀ داروسازیِ پن تسائو کانگ مو آرسنیک را می‌شناختند. این رسالۀ ارزشمند دربارۀ دنیای طبیعی در قرن شانزدهم و هم‌زمان با سلسله مینگ تألیف شده و در آن به سمّی بودن ترکیبات آرسنیک و کاربرد آن‌ها به‌عنوان آفت‌کش در مزارع برنج اشاره شده است.
شکل خطرناک‌تری از آرسنیک که آرسنیک سفید نامیده می‌شود نیز از مدت‌ها پیش شناخته شده است. این ترکیب آرسنیک تری‌اکسید As2O3 است که طی پالایش مس تولید می‌شود و در صورت مخلوط شدن با روغن زیتون و حرارت دادن، فلز آرسنیک از آن به‌دست می‌آید. کشف عنصر آرسنیک به آلبرتوس ماگنوس در قرن سیزدهم میلادی نسبت داده شده است.
|
| ||||
|
|
| انرژی‌های یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kJ/mol | ۹۴۴/۴۵۶ | ۱۷۹۳/۵۸۵ | ۲۷۳۵/۴۵۶ | ۴۸۳۶/۸۱ | ۶۰۴۲/۸۸ | ۱۲۳۱۱/۵ | - | - |
حالت‌های اکسایش معمول: ۵ ، ۳ ، ۳-
ایزوتوپ‌ها:
| ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمه‌عمر | شیوه واپاشی |
|---|---|---|---|---|
| 75As | ۷۴/۹۲۲ | ۱۰۰ | - | - |
داده‌ها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
نام عنصر آرسنیک تقریباً با سمّ و مرگ مترادف شده است. قرن‌هاست انسان‌ها آن را می‌شناسند و رد پایش در تمدن‌های باستانیِ چین، یونان و مصر پیدا شده است. افراد زیادی برای خودکشی یا از سر راه برداشتن دشمنان، رقبا و مخالفان و حتی فامیل‌های پولدارشان از آن استفاده کرده‌اند، تا جایی که به خاطر این کاربردِ آخرش به پودر ارثیه هم معروف بوده است! اما از طرف دیگر در قرن نوزدهم میلادی، زنان از پودر آرسنیک برای سفید کردن صورتشان استفاده می‌کردند و آن را به موها و پوست سرشان می‌زدند تا شپش‌ها را بکُشد! آن زمان عقیده بر این بود که خانم‌ها با مصرف آرسنیک پوستی زیبا و شفاف پیدا می‌کنند. استفاده از آرسنیک در مواد آرایشی تا اوایل قرن بیستم هم ادامه پیدا کرد و گاهی هم تصادفاً باعث مسمومیت می‌شد. ...
ادامه‌ی این داستان را در اینجا بخوانید.
همه عنصرها