اسمیم

شرح تصویر:

تصویر کاربرد اسمیم در ساخت نوک قلم خودنویس‌های باکیفیت را نشان می‎دهد.

شکل ظاهری:

اسمیم یک فلز نقره‌ای رنگ و درخشان و در برابر خوردگی مقاوم است. این فلز بالاترین چگالی را در بین همه عنصرها دارد و چگالی آن دوبرابرِ سرب است.

کاربردها:

اسمیم کاربردهای معدودی دارد. از این فلز برای تهیه آلیاژهای بسیار محکمی استفاده می‌شود که در ساخت نوک خودنویس، محور و لولای ابزارها، سوزن و اتصال‌های الکتریکی به‌کار می‌رود. اسمیم در صنایع شیمیایی نیز به‌عنوان کاتالیزگر کاربرد دارد.

نقش زیست‌شناختی:

اسمیم نقش زیست‌شناختی مشخصی ندارد. فلز اسمیم سمّی نیست، اما اکسیدِ آن فرّار و بسیار سمّی است و به ریه‌ها، پوست و چشم‌ها آسیب می‌رساند.

فراوانی طبیعی:

اسمیم در طبیعت به‌شکل ترکیب‌نشده وجود دارد و در کانی اسمیریدم که آلیاژی از اسمیم و ایریدیم است نیز پیدا می‌شود. تولید صنعتی اسمیم عمدتاً با استفاده از پسماندهای پالایش نیکل انجام می‌شود.

در سال 1803 میلادی، اسمیتسون تنانت در آزمایشی پلاتین را به تیزاب سلطانی (مخلوط نیتریک اسید و هیدروکلریک اسید) رقیق اضافه نمود و مشاهده کرد که تمام فلز وارد محلول نمی‌شود. در آزمایش‌هایی که پیش از تنانت انجام شده بود، فرض می‌شد که آنچه باقی می‌مانَد، گرافیت است؛ اما تنانت مشکوک شد که شاید چیز دیگری باشد و شروع به بررسی آن کرد. با ترکیبی از آزمایش‌ها در شرایط اسیدی و بازی، او سرانجام توانست دو عنصر فلزی جدید از این باقیمانده جدا کند و آنها را ایریدیم و اسمیم نامید. کلمه اسمیم از واژۀ یونانی osme به‎معنی «بو» گرفته شده و دلیل انتخاب آن، بوی شدید مربوط به ترکیبات این فلز است. پس از این کشف، اسمیم به‌عنوان یک فلز جدید به رسمیت شناخته شد، اما استفادۀ زیادی از آن نشد، زیرا فلزی کمیاب و کار کردن با آن دشوار بود. البته به دلیل مقاومت بسیار بالای آن در برابر فرسودگی، سال‌های سال برای ساختن نوک خودنویس و سوزن گراموفون از این فلز استفاده می‌شد.

 

شعاع اتمی ناپیوندی (Å): ۲/۱۶	شعاع کووالانسی (Å): ۱/۳۶
الکترون‌خواهی (kJ/mol): ۱۰۶/۱	الکترونِگاتیویته (مقیاس پاولینگ): ۲/۲

انرژی‌های یونش	اول	دوم	سوم	چهارم	پنجم	ششم	هفتم	هشتم
kJ/mol	۸۱۴/۱۶۵	-	-	-	-	-	-	-

 

حالت‌های اُکسایش معمول: ۸ ، ۶ ، ۴ ، ۳ ، ۲ ، ۰ ، ۲-

ایزوتوپ‌ها:

ایزوتوپ	جرم اتمی	فراوانی طبیعی (٪)	نیمه‌عمر	شیوه واپاشی
184Os	۱۸۳/۹۵۲	۰/۰۲	-	-
186Os	۱۸۵/۹۵۴	۱/۵۹	۱۰۱۵×۲ سال	α
187Os	۱۸۶/۹۵۶	۱/۹۶	-	-
188Os	۱۸۷/۹۵۶	۱۳/۲۴	-	-
189Os	۱۸۸/۹۵۸	۱۶/۱۵	-	-
190Os	۱۸۹/۹۵۸	۲۶/۲۶	-	-
192Os	۱۹۱/۹۶۱	۴۰/۷۸	-	-

داده‌ها:

W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014

Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014

J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016

خواص و کاربردها:

John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011

Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014

تاریخچه:

Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017