شرح تصویر:
تصویر، سیارک پالاس را نشان می‌دهد که نام پالادیم از آن گرفته شده است. در پس‌زمینه نقشۀ ستارگان قرن بیستم آمده است.
شکل ظاهری:
پالادیم فلزی براق و نقره‌ای‌ـ سفید و مقاوم در برابر خوردگی است.
کاربردها:
بیش‌ترین کاربرد پالادیم در مبدل‌های کاتالیستی اتومبیل‌هاست. از پالادیم در ساخت جواهرات، مواد پرکنندۀ دندان و تاج‌های دندان نیز استفاده می‌شود. طلای سفید آلیاژی از طلا است که به‌دلیل مخلوط شدن با فلزی دیگر (که ممکن است پالادیم باشد) رنگش را از دست داده است.
در صنعت الکترونیک از پالادیم در ساخت خازن‌های سرامیکی استفاده می‌شود که در لپ‌تاپ و گوشی‌های موبایل به کار می‌روند. این خازن‌ها از لایه‌های پالادیم تشکیل شده‌اند که بین لایه‌های سرامیک ساندویچ شده‌اند.
پالادیم به شکل دانه‌های ریز، کاتالیزگر خوبی است و در واکنش‌های هیدروژن‌دار کردن و هیدروژن‌زدایی به‌کار می‌رود. هیدروژن به‌راحتی در پالادیمِ حرارت‌داده‌شده نفوذ می‌کند و به دلیل این خاصیتِ گاز هیدروژن، امکان جداسازی و خالص کردن آن فراهم می‌شود.
نقش زیست‌شناختی:
پالادیم نقش زیست‌شناختی مشخصی ندارد و غیرسمّی است.
فراوانی طبیعی:
در طبیعتِ برزیل می‌توان پالادیم را به‌شکل ترکیب‌نشده پیدا کرد، اما بیشتر در کانی‌های سولفید مانند براگیت وجود دارد. در صنعت، پالادیم را به‌صورت فراورده جانبی پالایش نیکل، مس و روی استخراج می‌کنند.
معدن‌چیان برزیلی از سال ۱۷۰۰ میلادی با آلیاژ طبیعی پالادیم و طلا آشنا بودند و آن را «طلای بی‌ارزش» می‌نامیدند. با این‌حال، ویلیام والستون در سال ۱۸۰۳ میلادی پالادیم را نه از این فلز، بلکه از پلاتین جدا کرد. او متوجه شد که وقتی پلاتین معمولی را در تیزاب سلطانی (مخلوط نیتریک اسید و هیدروکلریک اسید) می‌ریزد، به‌طور کامل حل نمی‌شود.
سرانجام والستون از باقیماندۀ پلاتین حل‌نشده در تیزاب، پالادیم را استخراج کرد. او این کشف را اعلام نکرد، بلکه فلز جدید را به‌عنوان نوع جدیدی از فلز نقره به فروش گذاشت. ریچارد چِنِویکس مقداری از این «نقرۀ جدید» را خرید و پس از بررسی، آن را آلیاژی از جیوه و پلاتین شناسایی کرد. در فوریه ۱۸۰۵ میلادی، والستون خودش را به‌عنوان کاشف این عنصر جدید اعلام کرد و گزارش کامل و متقاعدکننده‌ای درباره این فلز و خواصش ارائه داد.
|
| ||||
|
|
| انرژی‌های یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kJ/mol | ۸۰۴/۳۸۹ | ۱۸۷۴/۷۱ | ۳۱۷۷/۲۶ | - | - | - | - | - |
حالت‌های اُکسایش معمول: ۴ ، ۲ ، ۰
ایزوتوپ‌ها:
| ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمه‌عمر | شیوه واپاشی |
|---|---|---|---|---|
| 102Pd | ۱۰۱/۹۰۶ | ۱/۰۲ | - | - |
| 104Pd | ۱۰۳/۹۰۴ | ۱۱/۱۴ | - | - |
| 105Pd | ۱۰۴/۹۰۵ | ۲۲/۳۳ | - | - |
| 106Pd | ۱۰۵/۹۰۳ | ۲۷/۳۳ | - | - |
| 108Pd | ۱۰۷/۹۰۴ | ۲۶/۴۶ | - | - |
| 110Pd | ۱۰۹/۹۰۵ | ۱۱/۷۲ | - | - |
داده‌ها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
همه عنصرها