شرح تصویر:
نماد کیمیاگری گوگرد روی پس زمینهای از آتش و سنگ قبر (نمادی از خشم خدا در کتاب مقدس عبریان) نشان داده شده است.
شکل ظاهری:
گوگرد آلوتروپهای مختلفی دارد. متداولترین شکل آن به صورت بلور یا پودر زرد رنگ است.
کاربردها:
از گوگرد در وولکانشِ لاستیک سیاه، در باروت سیاه و همچنین به عنوان قارچکش استفاده میشود. اما بیشترین کاربردِ گوگرد در تولید سولفوریک اسید است که میتوان آن را مهمترین ماده شیمیایی تولیدشده در تمدن غرب دانست. مهمترین کاربرد در میان کاربردهای متعدد سولفوریک اسید، تولید فسفریک اسید برای تهیه فسفاتهای لازم در کودهای شیمیایی است.
مرکاپتانها خانوادهای از ترکیبات آلی گوگرددار هستند؛ برخی از آنها به دلیل بوی مشخصی که دارند به ذخایر گاز طبیعی افزوده میشوند تا بتوان نشتی گاز را بهآسانی پیدا کرد. انواع دیگری از مرکاپتانها در مواد جلادهندۀ نقره و تولید حشرهکشها و علفکشها به کار میرود.
از سولفیتها برای سفید کردن کاغذ و همچنین به عنوان ماده نگهدارنده در بسیار از مواد غذایی استفاده میشود. بسیاری از شویندهها و مواد فعال در سطح مشتقات گوگرد هستند. کلسیم سولفات (سنگ گچ) در مقیاس ۱۰۰ میلیون تُن در سال برای کاربرد در سیمان و گچ استخراج میشود.
نقش زیستشناختی:
گوگرد برای تمام موجودات زنده ضروری است. گیاهان و جلبکها آن را به شکل سولفات از خاک (یا آب دریا) میگیرند. از گوگرد دو آمینواسید ضروری برای تشکیل پروتئینها ساخته میشود. در برخی از کوآنزیمها نیز گوگرد لازم است. بدن یک انسان متوسط محتوی ۱۴۰ گرم گوگرد است و روزانه در حدود یک گرم گوگرد (عمدتاً از پروتئینها) دریافت میکند.
گوگرد و سولفات غیرسمّی هستند، اما کربن دیسولفید، هیدروژن سولفید و گوگرد دیاکسید همه سمّیاند، بهویژه هیدروژن سولفید که بسیار خطرناک است و ممکن است با فلج تنفسی منجر به مرگ شود.
گوگرد دیاکسید از سوختن ذغال سنگ و نفت پالایشنشده تولید میشود. همچنین وجود گوگرد دیاکسید در جوّ باعث باران اسیدی میشود که ممکن است باعث مرگ دریاچهها شود. یکی از دلایل آن حل شدن نمکهای سمّی آلومینیم در اثر باران اسیدی است که جذب بدن موجودات زنده میشود.
فراوانی طبیعی:
در طبیعت گوگرد عنصری اغلب در مناطق آتشفشانی یافت میشود و انسانها به طور سنتی گوگرد را از این منبع بهدست آوردهاند. گوگرد همچنین در بسیاری از کانیها مانند پیریت آهن، گالن (سرب سولفید) و سنگ گچ و نمک اپسوم وجود دارد.
در گذشته گوگردِ عنصری با فرایند صنعتی فراش از چاهها استخراج میشد. در این فرایند، بخار بسیار داغ با فشار وارد ذخایر زیرزمینی میشد تا گوگرد ذوب و با یک پمپ بهصورت مایع به سطح زمین کشیده شود.
امروزه تولید گوگرد تقریباً بهطور کامل با فرایندهای خالصسازی مختلفی انجام میشود و گوگرد را از گاز طبیعی، نفت و قیر طبیعی خارج میکنند. بدن تمام موجودات زنده، گوگرد دارد و هنگامی که به فسیل تبدیل میشوند (در سوختهای فسیلی) گوگرد در آنها باقی میماند. اگر سوختهای فسیلی پالایشنشده سوزانده شوند گوگرد دیاکسید میتواند وارد جوّ و منجر به باران اسیدی شود.
در کتاب مقدس ۱۵ بار به گوگرد اشاره شده است که بیشتر به واسطه نابود کردن شهرهای سدوم و گومورا مشهور بوده است. همچنین یونانیان باستان آن را میشناختند و برای ضدعفونی کردن آن را میسوزاندند. گوگرد در نزدیکی کوه اتنا در سیسیل استخراج میشده و برای سفید کردن پارچه و حفظ شراب به کار میرفته است و در هر دو مورد با سوزاندن آن گوگرد دیاکسید تولید و جذبِ پارچههای خیس یا آب انگور میشده است. قرنها گوگرد، همراه با جیوه و نمک، جزئی از تمام فلزات تصور میشد و اساس کیمیاگری برای تبدیل یک فلز به فلزی دیگر بشمار میرفت.
آنتوان لاووازیه اعتقاد داشت که گوگرد یک عنصر است، اما در سال ۱۸۰۸ میلادی همفری دیوی معتقد بود که گوگرد شامل هیدروژن هم هست. با این حال در واقع نمونه او ناخالص بود و یک سال بعد که ژوزف لویی گیلوساک و لوییس ژاکس تنارد ثابت کردند گوگرد یک عنصر است، دیوی نیز در نهایت این موضوع را پذیرفت.
|
| ||||
|
|
انرژیهای یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
kJ/mol | ۹۹۹/۵۸۹ | ۲۲۵۱/۷۶۳ | ۳۳۵۶/۷۲ | ۴۵۵۶/۲۳۱ | ۷۰۰۴/۳۰۵ | ۸۴۹۵/۸۲۴ | ۲۷۱۰۷/۳۶۳ | ۳۱۷۱۹/۵۶ |
حالتهای اکسایش معمول: ۶ ، ۴ ، ۲ ، ۲-
ایزوتوپها:
ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمهعمر | شیوه واپاشی |
---|---|---|---|---|
32S | ۳۱/۹۷۲ | ۹۴/۹۹ | - | - |
33S | ۳۲/۹۷۱ | ۰/۷۵ | - | - |
34S | ۳۳/۹۶۸ | ۴/۲۵ | - | - |
36S | ۳۵/۹۶۷ | ۰/۰۱ | - | - |
دادهها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
همه عنصرها