ایندیم

شرح تصویر:

تصویر، یکی از کاراکترهای خط تصویری ژاپنی است که معنی آن «منشأ» است. نام ایندیم از خط نیلی روشن موجود در طیف آن گرفته شده است (از واژه indigo به‌معنی رنگِ نیلی). ژاپنی‌ها کشف کردند که رنگ کردن پارچه‌های پنبه‌ای کار ساده‌ای نیست، مگر آنکه از (رنگ) نیل استفاده شود. به همین دلیل طی دوره اُدو (بخشی از تاریخ ژاپن در فاصله سال‌های ۱۶۰۳ تا ۱۸۶۷ میلادی)، از نیل به‌طور وسیع برای رنگ کردن پنبه استفاده می‌شد.

شکل ظاهری:

ایندیم فلزی نرم و نقره‌ای رنگ است و در هوا و آب پایدار می‌ماند.

کاربردها:

بیش‌ترین کاربرد ایندیم در تولید ایندیم قلع اکسید (ITO) است که جزء مهمی از صفحات لمسی، تلویزیون‌های صفحه تخت و پنل‌های خورشیدی را تشکیل می‌دهد، زیرا جریان برق را عبور می‌دهد، محکم به شیشه می‌چسبد و شفاف است.

ایندیم نیترید، فسفید و آنتیموانید نیم‌رسانا هستند و در ترانزیستورها و میکروچیپ‌ها به‌کار می‌روند.

فلز ایندیم به شیشه می‌چسبد و به همین دلیل از آن برای آینه‌ای کردن شیشه ساختمان‌های بلند و همچنین به‌عنوان لایه محافظ روی شیشه عینک‌های جوشکاری استفاده می‌کنند. همچنین به‌دلیل اصطکاک کم، به‌عنوان روکش بلبرینگ‌های ماشین‌های مسابقه‌ فرمول یک به‌کار می‌رود.

آلیاژی از ایندیم که نقطه ذوب کمی دارد در سیستم‌های اطفای حریق فروشگاه‌ها و انبارها استفاده می‌شود.

نقش زیست‌شناختی:

ایندیم نقش زیست‌شناختی مشخصی ندارد. اگر بیش از چند میلی‌گرم مصرف شود سمّی است و ممکن است بر رشد رویان یا جنین اثر بگذارد.

فراوانی طبیعی:

ایندیم یکی از کمیاب‌ترین عنصرهای کره زمین است که به‌شکل ترکیب‌نشده هم در طبیعت پیدا می‌شود، اما بیشتر همراه با کانی‌های روی و سنگ‌معدن‌های آهن، سرب و مس مشاهده می‌شود. در صنعت به‌صورت فراورده جانبی پالایش روی تولید می‌شود.

فردیناند رِیش در سال ۱۸۶۳ میلادی در دانشکده معدن فرایبورگ در آلمان ایندیم را کشف کرد. ریش در حال بررسی نمونه‌ای از کانی سفالریت (ZnS) فکر کرد ممکن است عنصر تالیم که تازه کشف شده بود در آن موجود باشد. او از این نمونه رسوبی زردرنگ به‌دست آورد که تصور کرد تالیم سولفید است، اما طیف‌ اتمی آن خطوطی را نشان داد که مربوط به تالیم نبود. با این‌حال، از آنجا که کوررنگ بود از هيرونيموس ريختِر خواست نگاهی به طیف بیاندازد و ریختر متوجه یک خط بنفش درخشان شد که همین خط منجر به نامگذاری این عنصر به ایندیم (از واژه لاتینِ indicum به‌معنی بنفش) شد.

ریش و ریختر با همکاری هم نمونۀ کوچکی از عنصر جدید را به‌دست آوردند و کشف آن را اعلام کردند. بعدها، وقتی که ریش متوجه شد که ریختر در سفری به پاریس ادعا کرده که خودش کاشف این عنصر بوده، بین آنها مشاجره درگرفت.

 

شعاع اتمی ناپیوندی (Å): ۱/۹۳	شعاع کووالانسی (Å): ۱/۴۲
الکترون‌خواهی (kJ/mol): ۲۸/۹	الکترونِگاتیویته (مقیاس پاولینگ): ۱/۷۸

انرژی‌های یونش	اول	دوم	سوم	چهارم	پنجم	ششم	هفتم	هشتم
kJ/mol	۵۵۸/۲۹۹	۱۸۲۰/۷۰۷	۲۷۰۴/۴۸	۵۲۱۰	-	-	-	-

 

حالت‌های اُکسایش معمول: ۳

ایزوتوپ‌ها:

ایزوتوپ	جرم اتمی	فراوانی طبیعی (٪)	نیمه‌عمر	شیوه واپاشی
115In	۱۱۴/۹۰۴	۹۵/۷۱	۱۰۱۴×۴/۴ سال	-β

داده‌ها:

W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014

Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014

J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016

خواص و کاربردها:

John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011

Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014

تاریخچه:

Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017