شرح تصویر:

حرف یونانی آلفا و پرتوهای فلزی نمایشی از عنصر آکتینیم به‌عنوان منشأ تابش آلفا بوده و منشأ نام این عنصر را نیز نشان می‌دهد.

شکل ظاهری:

آکتینیم یک فلز پرتوزای نرم و نقره‌ای‌ـ‌سفید است. این عنصر در تاریکی می‌درخشد، زیرا پرتوزایی شدید آن باعث برانگیخته شدن مولکول‌های هوای اطراف می‌شود.

کاربردها:

آکتینیم یک منبع قوی پرتوهای آلفا است، اما به‌ندرت کاربردی خارج از پژوهش‌های علمی دارد.

نقش زیست‌شناختی:

آکتینیم نقش زیست‌شناختی مشخصی ندارد و به دلیل پرتوزا بودن، سمّی است.

فراوانی طبیعی:

آکتینیم مورد نیاز برای پژوهش از بمباران نوترونی رادیم‌ـ۲۲۶ ساخته می‌شود. در سنگ معدن‌های اورانیم نیز آکتینیم وجود دارد.

اندره دبیِرن در سال ۱۸۹۹ میلادی در پاریس، آکتینیم را کشف کرد. او این عنصر را از سنگ معدن pitchblende (اورانیم اکسید، U3O8) استخراج کرد. این سنگ معدن به مقدار بسیار کم آکتینیم دارد. در سال ۱۹۰۲ میلادی نیز فردریش اوتو گیزِل به‌طور مستقل، این عنصر را از همان کانی به‌دست آورد و بدون اطلاع از اینکه قبلاً کشف شده است، نام آن را اِمانیم (emanium) گذاشت.

آکتینیمی که از سنگ معدن‌های اورانیم استخراج می‌شود، ایزوتوپ آکتینیم‌ـ۲۲۷ است که نیمه‌عمری برابر با ۲۱/۷ سال دارد. این ایزوتوپ به‌صورت طبیعی تولید می‌شود و یکی از زنجیره ایزوتوپ‌هایی است که در اثر واپاشی پرتوازی اورانیم‌ـ۲۳۵ تولید می‌شوند. در هر تن pitchblende در جدود ۱۵۰ میلی‌گرم آکتینیم وجود دارد.

 
شعاع اتمی ناپیوندی (Å): ۲/۴۷
شعاع کووالانسی (Å): ۲/۰۱
الکترون‌خواهی (kJ/mol): ۳۳/۷۷
الکترونِگاتیویته (مقیاس پاولینگ): ۱/۱
انرژی‌های یونش اول دوم سوم چهارم پنجم ششم هفتم هشتم
kJ/mol ۴۹۸/۸۳  ۱۱۳۳/۷  -  -  -  -  -  -
 

حالت‌های اُکسایش معمول: ۳

ایزوتوپ‌ها:

ایزوتوپ جرم اتمی فراوانی طبیعی (٪) نیمه‌عمر شیوه واپاشی
227Ac ۲۲۷/۰۲۸ - ۲۱/۷۷ سال
227Ac ۲۲۷/۰۲۸ - - α

داده‌ها:

W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014

Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014

J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016

خواص و کاربردها:

John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011

Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014

تاریخچه:

Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017

آ ایتربیم پروتاکتینیم د ژ فلوئور گوگرد نوبلیم
آرسنیک ایتریم پرومتیم دابنیم ژرمانیم ق ل نیتروژن
آرگون ایریدیم پلاتین دارماشتدیم س قلع لانتان نیکل
آکتینیم ایندیم پلوتونیم دیسپروزیم ساماریم ک لوتسیم نیهونیم
آلومینیم اینشتاینیم پولونیم ر سدیم کادمیم لورنسیم نئوبیم
آنتیموان ب ت رادرفوردیم سرب کالیفرنیم لیتیم نئودیمیم
آهن باریم تالیم رادون سریم کبالت لیورموریم نئون
الف برکلیم تانتال رادیم سزیم کربن م و
اربیم برم تربیم رنیم سلنیم کروم مایتنریم وانادیم
اروپیم بریلیم تکنسیم روبیدیم سیبورگیم کریپتون مس هـ
استاتین بور تلوریم روتنیم سیلیسیم کلر مسکوویم هاسیم
استرونسیم بوریم تنسین رودیم ط کلسیم مندلویم هافنیم
اسکاندیم بیسموت تنگستن رونتگنیم طلا کوپرنیسیم منگنز هلیم
اسمیم پ توریم روی ف کوریم منیزیم هولمیم
اکسیژن پالادیم تولیم ز فرانسیم گ مولیبدن هیدروژن
امریسیم پتاسیم تیتانیم زنون فرمیم گادولینیم ن ی
اورانیم پرازئودیمییم ج زیرکونیم فسفر گالیم نپتونیم ید
اوگانسون جیوه فلروویم نقره