شرح تصویر:
تصویرِ ناحیه‌ای دورافتاده و شمالیِ منشأ نام عنصر را نشان می‌دهد.
شکل ظاهری:
تولیم فلزی درخشان و نقره‌ای رنگ است.
کاربردها:
تولیم در اثر پرتودهی در رآکتور هسته‌ای ایزوتوپی تولید می‌کند که پرتوهای ایکس نشر می‌کند. از «دکمه‌هایی» از این ایزوتوپ برای ساختن دستگاه‌های پرتو ایکس سبک و قابل حمل با کاربرد پزشکی استفاده می‌شود. تولیم در لیزرهای مورد استفاده در جراحی نیز کاربرد دارد.
نقش زیست‌شناختی:
تولیم نقش زیست‌شناختی مشخصی ندارد و غیرسمّی است.
فراوانی طبیعی:
تولیم عمدتاً در کانی مونازیت پیدا می‌شود که در حدود ۲۰ جزء در میلیون تولیم دارد. برای به‌دست آوردن تولیم از تبادل یون و استخراج با حلال استفاده می‌شود. برای تولید تولیم فلزی، فلوئوریدِ بدون آب آن را با کلسیم، و یا اکسیدِ آن را با لانتان احیا می‌کنند.
اولین بار پر تئودور کلیو در سال ۱۸۷۹ میلادی در دانشگاه اوپسالا سوئد، تولیم را به‌دست آورد. کشف بسیاری از عنصرهای لانتانیدی (خاک‌های کمیاب) از سال ۱۷۹۴ میلادی و با کشف ایتریم آغاز شد. ایتریم ناخالصی‌هایی از عنصرهایی با خواص شیمیایی مشابه داشت، اما شیمی‌دان‌های آن زمان این موضوع را نمی‌دانستند. در سال ۱۸۴۳ میلادی اربیم و تربیم از ایتریم استخراج شد و سپس کلیو در سال ۱۸۷۴ میلادی بررسی‌های دقیق‌تری روی اربیم انجام داد و متوجه شد که عنصرهای دیگری در آن وجود دارد، زیرا متوجه شد که وزن اتمی آن بسته به منبع، تغییرات کوچکی نشان می‌دهد. او در سال ۱۸۷۹ میلادی تولیم را از اربیم جدا کرد.
در سال ۱۹۱۱ میلادی، تئودور ویلیام ریچاردز، شیمی‌دان آمریکایی، ۱۵,۰۰۰ تبلور مجدد روی تولیم برومات انجام داد تا نمونه کاملاً خالصی از این عنصر را به‌دست آورد و به این ترتیب وزن اتمی دقیق آن را تعیین کرد.
|
| ||||
|
|
| انرژی‌های یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kJ/mol- | ۵۹۶/۶۹۵ | ۱۱۶۲/۶۵ | ۲۲۸۴/۷۷ | ۴۱۱۹/۹ | - | - | - | - |
حالت‌های اُکسایش معمول: ۳ ، ۲
ایزوتوپ‌ها:
| ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمه‌عمر | شیوه واپاشی |
|---|---|---|---|---|
| 169Tm | ۱۶۸/۹۳۴ | ۱۰۰ | - | - |
داده‌ها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
همه عنصرها