شرح تصویر:
تصویر یک لنز دوربین است. لانتان به شیشه‌های مورد استفاده در برخی لنزهای دوربین افزوده می‌شود تا وضوح تصاویر تولیدشده را افزایش دهد. شعله‌هایی که در زمینه نشان داده شده نشان‌دهندۀ آن است که این عنصر به‌راحتی آتش می‌گیرد و می‌سوزد.
شکل ظاهری:
لانتان فلزی نرم و نقره‌ای‌ـ سفید است که در هوا به‌سرعت کدر می‌شود و به‌راحتی آتش می‌گیرد.
کاربردها:
فلز لانتان هیچ کاربرد تجاری ندارد، اما از آلیاژهای آن استفاده‌های متنوعی می‌شود. آلیاژی از لانتان و نیکل برای ذخیره کردن گاز هیدروژن در وسایل نقلیه‌ای به‌کار می‌رود که از سوخت هیدروژنی استفاده می‌کنند. از لانتان در آنُدِ باتری‌های نیکل‌ـ هیدرید فلزی نیز استفاده می‌شود که در خودروهای هیبریدی کاربرد دارند.
لانتان جزء مهمی (حدود ۲۰ درصد) از آلیاژ میش‌متال (mischmetal alloy) است. شناخته‌شده‌ترین کاربرد این آلیاژ در سنگ فندک است.
ترکیبات «خاک‌های کمیاب» که شامل لانتان هستند به‌طور گسترده در لامپ‌های کربنی، مانند لامپ‌های استودیویی و پروژکتورهای سینمایی به‌کار می‌روند. این ترکیبات روشنایی نور لامپ‌ها را افزایش می‌دهند و یک طیف نشری شبیه به نور خورشید ایجاد می‌کند.
لانتان(III) اکسید در ساخت برخی شیشه‌های عینک به‌کار می‌رود، زیرا خواص نوری را بهبود می‌بخشد و مقاومت شیشه در برابر مواد قلیایی را افزایش می‌دهد. نمک‌های لانتان در کاتالیزگرهای مورد استفاده در پالایش نفت خام کاربرد دارند.
یون La+3 به‌عنوان ردیابِ زیست‌شناختیِ Ca+2 کاربرد دارد و ایزوتوپ‌پرتوزای لانتان برای استفاده در درمان سرطان آزمایش شده است.
نقش زیست‌شناختی:
لانتان نقش زیست‌شناختی مشخصی ندارد. عنصر لانتان و ترکیباتش نسبتاً سمّی‌اند.
فراوانی طبیعی:
لانتان در کانی‌های «خاک کمیاب» یافت می‌شود، به‌ویژه در مونازیت (۲۵ درصد لانتان) و باستنازیت (۳۸ درصد لانتان). روش‌های تبادل یون و استخراج با حلال برای جدا کردن عنصرهای «خاک کمیاب» از کانی‌هایشان به‌کار می‌رود. فلز لانتان معمولاً از احیا کردن لانتان فلوئوریدِ بدون آب با کلسیم به‌دست می‌آید.
کارل گوستاو موساندر در ژانویه سال ۱۸۳۹ میلادی در مؤسسۀ کارولینسکا استکهلم لانتان را کشف کرد. موساندر متوجه شد که بخشی از نمونۀ سریم اکسید که در اختیارش بود و انتظار داشت نامحلول باشد، قابل حل شدن است و نتیجه گرفت این بخش، اکسیدِ عنصری جدید است. خبر کشف او پخش شد، اما موساندر به‌طور عجیبی در این مورد سکوت کرد.
همان سال، اکسِل اردمن که در همان مؤسسه دانشجو بود، لانتان را در کانی دیگری کشف کرد که از نروژ آورده شده بود.
در نهایت موساندر دلیل تأخیرش را این طور توضیح داد که عنصر دیگری هم از سریم استخراج کرده و آن را دیدیمیم نامیده است. موساندر نمی‌دانست که دیدیمیم هم خود یک مخلوط است و در سال ۱۸۸۵ میلادی دو عنصر پرازئودیمییم و نئودیمیم از این مخلوط جدا شد.
|
| ||||
|
|
| انرژی‌های یونش | اول | دوم | سوم | چهارم | پنجم | ششم | هفتم | هشتم |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| kJ/mol | ۵۳۸/۰۸۹ | ۱۰۶۷/۰۳۱ | ۱۸۵۰/۳۲۸ | ۴۸۱۹/۴۴ | ۵۹۴۳/۵ | - | - | - |
حالت‌های اُکسایش معمول: ۳
ایزوتوپ‌ها:
| ایزوتوپ | جرم اتمی | فراوانی طبیعی (٪) | نیمه‌عمر | شیوه واپاشی |
|---|---|---|---|---|
| 138La | ۱۳۷/۹۰۷ | ۰/۰۹ | ۱۰۱۱×۱/۰۶ سال | - |
| 139La | ۱۳۸/۹۰۶ | ۹۹/۹۱ | - | - |
داده‌ها:
W. M. Haynes, ed., CRC Handbook of Chemistry and Physics, CRC Press/Taylor and Francis, Boca Raton, FL, 95th Edition, Internet Version 2015, accessed December 2014
Tables of Physical & Chemical Constants, Kaye & Laby Online, 16th edition, 1995. Version 1.0 (2005), accessed December 2014
J. S. Coursey, D. J. Schwab, J. J. Tsai, and R. A. Dragoset, Atomic Weights and Isotopic Compositions (version 4.1), 2015, National Institute of Standards and Technology, Gaithersburg, MD, accessed November 2016
خواص و کاربردها:
John Emsley, Nature’s Building Blocks: An A-Z Guide to the Elements, Oxford University Press, New York, 2nd Edition, 2011
Thomas Jefferson National Accelerator Facility - Office of Science Education, It’s Elemental - The Periodic Table of Elements, accessed December 2014
تاریخچه:
Elements 1-112, 114, 116 and 117 © John Emsley 2012. Elements 113, 115, 117 and 118 © Royal Society of Chemistry 2017
همه عنصرها