پیام‌رسان خانگی

آنچه در ساخت تلگراف اتفاق افتاد چیزی نیست به جز یک خاصیت ساده در طبیعت، خاصیتی که شناخت آن تحولی بزرگ در علم و فناوری ایجاد کرد: ارتباط الکتریسیته و مغناطیس. هر سیمی که حامل جریان الکتریکی باشد یا هر میدان الکتریکی متغیری، در اطراف خود میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند و هر میدان مغناطیسی متغیری،‌ میدان الکتریکی ایجاد می‌کند که باعث ایجاد جریان الکتریکی می‌شود. این پدیده‌ها نخستین بار در قرن نوزدهم میلادی (حدود دویست سال پیش) کشف شدند. در ابتدای این قرن نخستین باتری ساخته شد و بعد آزمایش‌های مختلف با مدارهای الکتریکی منجر به شناخت الکترومغناطیس شد و فیزیکدان‌های مختلفی آزمایش‌ها و محاسبه‌های مفصلی انجام دادند و این خاصیت در طبیعت را بهتر شناختند و آن را به کار گرفتند.

سیم‌پیچ الکترومغناطیسی که با پیچیدن سیم به دور هسته‌ی آهنی ساخته شده است.

–

در تلگرافی که ساختیم با کلید قطع و وصل و با کمک باتری، جریان الکتریکی در سیم برقرار شد و این جریان، میدان مغناطیسی یا همان خاصیت آهن‌ربایی در پیچ ایجاد کرد. البته چون این خاصیت خیلی ضعیف است مجبور شدیم سیم را با تعداد دورهای زیادی حول پیچ بپیچیم تا میدان مغناطیسی ِحاصل، آن‌قدر قوی باشد که سنجاق سر را جذب کند.

تلگراف‌های الکتریکی سال‌ها مهم‌ترین ابزار ارتباطی بین نقاط مختلف زمین بودند. سیم‌های تلگراف بین شهرها کشیده می‌شدند و حتی از کف اقیانوس‌ها می‌گذشتند. مدار این تلگراف‌ها چیزی نبود به جز مدار ساده‌ای که دستور ساختش در بالا آمده است. کلید این مدار در شهری گذاشته می‌شد که می‌خواست پیام بفرستد و بعد سیمی از کلید به شهر مقصد کشیده می‌شد و سیم‌پیچ و سوزنِ تلگراف در شهر مقصد گذاشته می‌شد و دوباره سیمی از آن شهر به شهر مبدأ کشیده می‌شد تا مدار کامل شود. متصدی تلگراف با زدن بر روی کلید پیام را از شهری به شهر دیگر می‌فرستاد.

به صدای ویدئوی بالا دقت کنید. وقتی روی کلید می‌زنیم کلید و سنجاق تق صدا می‌دهند. قراردادی برای انتقال حروف با همین تق‌تق‌ کردن‌ها وجود دارد. حالتی را که سنجاق دو بار و با فاصله‌ی کم به سر محور سیم‌پیچ بخورد را نقطه و حالتی را که با فاصله‌ی زمانی بلندتری برخورد کند خط می‌نامیم. یعنی با قطع و وصل کلید و با فاصله‌ی زمانی بین این کار، دو علامت می‌فرستیم: نقطه و خط. حال کافی است قراری بگذاریم و بر اساس نقطه‌ها و خط‌ها حروف را بازتعریف کنیم. یعنی مثلاً بگوییم هر وقت دو تق پشت هم خورد و بعد یک تق با فاصله، یعنی الف و همین‌طور الی آخر برای باقی حروف.