چه چیزی خون ما را قرمز می‌کند؟

شاید همه‌ی ما خون را به رنگ قرمزش بشناسیم و فکر کنیم خون همه موجودات مثل خون ما قرمز است. اما خون عنکبوت آبی و خون زالو سبز است و حتی موجوداتی با خون بنفش هم داریم. چه عاملی باعث قرمز شدن خون ما می‌شود؟

خون مایع زندگی‌بخشی است که یکی از مهم‌ترین وظایفش، رساندن اکسیژن به سلول‌های بدن است تا سلول‌ها بتوانند انرژی تولید کنند. بخش مهمی از خون را گلبول‌های قرمز تشکیل می‌دهد که وظیفه‌ی اکسیژن‌رسانی را به‌عهده دارند.

گلبول قرمز: خانه رنگدانه‌های تنفسی

در گلبول‌های قرمز ما پروتئینی به نام هموگلوبین هست. در این پروتئین اتم‌های آهن وجود دارد. هموگلوبین به اکسیژنِ هوایی که تنفس می‌کنیم متصل می‌شود، اکسیژن را به سلول‌ها می‌برد و آنجا آن را آزاد می‌کند. هموگلوبین را «رنگدانه‌ی تنفسی» هم می‌نامند زیرا رنگی (قرمز) است. هموگلوبین وقتی به اکسیژن متصل باشد به رنگ قرمز روشن است و وقتی اکسیژن را آزاد می‌کند به رنگ قرمز تیره درمی‌آید.

در هر قطره‌ی خون ما تقریباً ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیون گلبول قرمز وجود دارد. هر گلبول قرمز هم حدوداً ۲۷۰ میلیون مولکول هموگلوبین دارد. رنگ خون ما به دلیل وجود تعداد بسیار زیاد مولکول‌های هموگلوبین، قرمز است.

همه رنگدانه‌های تنفسی قرمز نیستند

جانوران دیگر هم مثل ما نیاز به اکسیژن دارند و بنابراین در خون بیشتر جانوران رنگدانه‌های تنفسی وجود دارد تا بتوانند با جریان خون اکسیژن را به سلول‌ها برسانند. این وظیفه در بیشتر مهره‌داران مثل انسان به عهده هموگلوبین است. بنابراین خون این جانوران مثل ما قرمز است. برخی بی‌مهره‌ها هم خون قرمز دارند.