بادکنک آتش خاموش‌کن

با مخلوط کردن سرکه (استیک اسید ضعیف) و جوش شیرین (سدیم بی‌کربنات) یک واکنش شیمیایی انجام می‌شود. وقتی که این دو ماده ترکیب می‌شوند گاز کربن دی‌اکسید (CO₂) تولید می‌شود. این گاز که در فضای دربسته‌ی بطری تولید شده با فشار وارد بادکنک می‌شود و آن را باد می‌کند.

کربن دی‌اکسید گازی بی‌رنگ و بی‌بو و از هوا سنگین‌تر است. وقتی که گاز کربن دی‌اکسیدِ درون بادکنک را روی شعله شمع خالی می‌کنید هوا را که سبک‌تر است کنار می‌زند و در زیر آن قرار می‌گیرد. با این کار اکسیژنِ هوا به شعله نمی‌رسد و شمع خاموش می‌شود.

وقتی شمع را فوت می‌کنیم چه اتفاقی می‌افتد؟

مگر در بازدم ما هم کربن دی‌اکسید نیست؟ پس چرا اگر این آزمایش را با بادکنکی تکرار کنیم که آن را با دهانمان باد کرده‌ایم، شمع خاموش نمی‌شود ولی وقتی با دهانمان مستقیم شمع را فوت کنیم خاموش می‌شود؟

درست است که در بازدم ما کربن دی‌اکسید زیادی وجود دارد، ولی مقداری اکسیژن هم دارد که برای روشن نگه داشتن شمع کافی است. وقتی شمع را فوت می‌کنیم نه اکسیژن، بلکه یکی دیگر از عوامل مهم برای تشکیل آتش را از بین می بریم: گرما را از آن دور می‌کنیم. به همین علت اگر هوای داخل بادکنکی که با دهان باد کرده‌ایم را نه مثل این آزمایش آرام، بلکه خیلی سریع روی شمع خالی کنیم، باز هم خاموش می‌شود، درست مثل وقتی که آن را فوت می‌کنیم.