نوشته‌ها

یخ زدن آب در کویر!

/
دمای هوای دو شهر را در شب و روز با هم مقایسه کنید، یکی کویری و دیگری در حاشیه‌ی دریاچه‌ی خزر. در بعضی روزهای زمستان دمای شهری کویری مثل کرمان در طول روز در حدود ۱۵ درجه‌ی سانتیگراد است ولی در شب دمای آن شهر به زیر صفر درجه می‌رود و آب یخ می‌زند! در حالی که در شهری در حاشیه‌ی خزر اختلاف دمای روز و شب در حدود پنج یا شش درجه‌ی سانتیگراد است. چه عاملی در اینهمه تفاوت مؤثر است؟

ستاره‌ی خلال دندانی

/
می‌دانید آب چگونه بر خلاف جاذبه‌ی زمین از ریشه درختان بسیار بلند بالا می‌رود و به برگ‌ها می‌رسد؟ برای تجربه كردن این پدیده، با چند قطره آب خلال دندان‌های شکسته را به حرکت وادارید تا یک ستاره پنج‌پر بسازند.

آب شدن یخ‌های قطبی

/
چرا می‌گویند آب شدن یخ‌های قطبی برای حیات در اقیانوس‌ها ضرر دارد؟ چه عواملی بر گردش آب‌های اقیانوس‌ها مؤثرند؟ تجربه‌ای ساده با دو لیوان آب، رنگ، نمک و یخ انجام می‌دهیم و بعضی از این پدید‌ه‌ها را می‌آزماییم.

آب، زیر سطح دریاچه‌های یخ‌زده

/
شاید دیده باشید آب روی سطح حوض‌ها یخ بزند در حالی که زیر لایه‌ی یخ، آب وجود دارد. این پدیده‌ به خاصیتی از آب مربوط‌ است که اگر وجود نداشت در قطب‌ها حیات شکل نمی‌گرفت و در زمستان‌های سرد دریاچه‌های بزرگ یک‌‌پارچه یخ می‌زدند و ماهی‌ها و موجودات زنده‌ی درون آن از بین می‌رفتند.

سُر نخورید!

/
در سرما تجربه‌های مختلفی با آب و یخ و برف داریم. فردای روزهای برفی راه رفتن در پیاده‌روها دشوار است و دائم باید مراقب باشیم که سُر نخوریم چون سطح یخ لیز است. برف‌بازی و پرتاب گولّه‌ برفی از تفریحات زمستانی در شهرهای سردسیر است اما اگر هوا خیلی سرد باشد نمی‌توانیم گولّه برفی درست کنیم و برف‌ها به هم نمی‌چسبند. تجربه‌های دیگری نیز از آب یخ زده داریم: لوله‌های فلزی آب در روزهای سرد زمستان ترک می‌خورند. این پدیده‌ها به خاصیتی مربوط است که ویژه‌ی آب است و در مواد دیگر وجود ندارد.