الاکلنگ خودکار

در این آزمایش با شمع‌ها الاکلنگی ساختیم که خود به خود کار می‌کند. البته این شمع‌ها فقط شبیه الاکلنگ هستند و روش کار آنها به کل با الاکلنگ‌هایی که در پارکها دیده‌ایم متفاوت است. خوب است اینجا کمی از روش کارکرد آن‌ الاکلنگ‌ها هم بگوییم. الاکلنگ‌ها‌ نمونه‌های از ماشین‌های ساده‌اند. ماشین‌های ساده وسایلی‌اند که برای ساده کردن کارها می‌سازیم. با الاکلنگ می‌توانید یک آدم هم‌وزن خود را بلند کنید و یک متر بالا ببرید، کاری که همین‌طوری و بدون کمک الاکلنگ شاید غیرممکن باشد.

الاکلنگ میله‌‌ای است که روی پایه‌ای تکیه‌ دارد و با قرار دادن دو جسم در دوطرف آن، بالا و پایین می‌رود. معمولاً این پایه را تکیه‌گاه می‌نامند. وقتی کسی در یک طرف الاکلنگ می‌نشیند زمین با نیروی وزن آن را پایین می‌کشد. هر طرف که وزن بیشتر باشد آن طرف پایین‌تر می‌آید. کسی که پایین‌تر است پای خود را به زمین می‌زند و با این ضربه به بالا می‌رود و فردی که در طرف دیگر است پایین می‌آید و باز به زمین ضربه می‌زند و بالا می‌رود. شاید تجربه دارید در الاکلنگ‌سواری اگر یکی از دو نفر سنگین‌تر باشند کار سخت می‌شود و آن طرف سنگین‌تر همیشه پایین می‌ماند و فرد سنگین‌تر باید ضربه‌ی محکم‌تری بزند تا بالا برود.

اگر وزن دو نفر در دو طرف الاکلنگ باهم برابر باشد می‌توانید کاری کنید که الاکلنگ باز هم بالا و پایین برود. برای این کار کافی است کمی روی میله جابه جا شوید و به طرف تکیه‌گاه بروید. در واقع دو چیز در بالا و پایین رفتن الاکلنگ مهم است: اینکه نیرویی که به دو سر میله وارد می‌شود چقدر است و دیگر اینکه محلی که به‌ آن نیرو وارد می‌شود در چه فاصله‌ای از تکیه‌گاه قرار دارد. اگر کسی که وزن بیشتری از شما دارد نزدیک‌تر به تکیه‌گاه بنشیند شما می‌توانید سر دیگر الاکلنگ بنشینید و او را بالا ببرید.

وقتی با کمک میله‌ای سنگی بزرگ را از زمین بلند می‌کنید باز اتفاقی مشابه با الاکلنگ می‌افتد. سعی می‌کنید میله را روی سنگی کوچک تکیه بدهید. طرف کوتاه‌تر میله را زیر سنگ می‌گذارید و طرف بلندتر میله را با دستتان فشار می‌دهید. به این ترتیب با نیرویی کمتر از وزن سنگ می‌توانید سنگ بزرگی را بلند کنید، کافی است میله را طوری روی تکیه‌گاه بگذارید که در طرفی که شما نیرو وارد می‌کنید طول میله بیشتر باشد. به این میله اهرم نیز می‌گویند.