بادکنک وزنه‌بردار

چرا بادکنک اینطور به لیوان چسبید؟

شعله‌ی کبریت، هوای داخل لیوان را گرم می‌کند. هوای داخل لیوان در اثر گرم شدن منبسط می‌شود و بخشی از آن از لیوان خارج می‌شود. وقتی شعله‌ی کبریت خاموش می‌شود، زمانی ‌که هنوز کبریت در اثر سوختن قرمز است، بادکنک را روی لیوان می‌گذاریم. وقتی کبریت‌ها کامل خاموش می‌شوند کم‌کم هوای داخل لیوان سرد می‌شود و هوای سرد متراکم می‌شود. در اثر کم شدن و سرد شدن هوای داخل لیوان، فشار هوا داخل لیوان کم می‌شود.

اختلاف فشار بین دو ناحیه باعث می‌شود که هوا از جایی که فشار زیادتر است به جایی که فشار کمتر است هُل داده بشود. اینجا هم همین اتفاق می‌افتد: فشار هوای درون لیوان کمتر از فشار هوای بیرون است و در نتیجه هوای بیرون به درون لیوان می‌رود و انگار که به داخل لیوان مکیده می‌شود. البته چون بادکنک روی لیوان است هوای درون بادکنک به داخل لیوان کشیده می‌شود و به این ترتیب بادکنک به داخل لیوان مکیده می‌شود تا فشار هوای درون و بیرون لیوان برابر شود. این کار باعث می‌شود که بادکنک محکم به لیوان بچسبد به طوری که با بالا بردن بادکنک لیوان را هم می‌توانید بلند کنید. وقتی کمی بادکنک را از لیوان جدا می‌کنید هوا از اطراف وارد آن می‌شود و دوباره فشار هوای درون و بیرون لیوان برابر می‌شود و در نتیجه بادکنک دیگر به لیوان نمی‌چسبد.

رفتن گاز یا مایعی از ناحیه‌ی با فشار بیشتر به ناحیه‌ی با فشار کمتر، شبیه این است که گاز یا مایع از طرف ناحیه‌ی کم‌فشار (خلأ نسبی) مکیده می‌شود. این طور به نظر می‌رسد که کم بودن فشار در ناحیه‌ی کم‌فشار است که باعث حرکت گاز یا مایع می‌شود و به همین دلیل در اصطلاح به آن «فشار خلأ» می‌گویند. البته این فقط تعبیری از این مشاهده است و واقعا مکشی درکار نیست و گاز یا مایع از ناحیه‌ی با فشار بیشتر به طرف ناحیه‌ی کم‌فشار هُل داده می‌شود. به روش‌های مختلفی فشار گاز یا مایع در یک محفظه را می‌توان کم کرد و با ایجاد اختلاف فشار، سیستم مکش ایجاد کرد. در این آزمایش فشار هوای درون لیوان را با خارج کردن بخشی از هوای لیوان در اثر گرم کردن کم کردیم، در صنعت روش‌های مختلفی برای این‌ کار وجود دارد.