- محورهای جشنواره در بخش اصلی
- ساخت ابزار برای آموزش و نمایش مفاهیم علمی، داستان علمی– تخیلی، ساخت کلیپ علمی، جنگ و قصه گویی علمی، طراحی و ساخت اسباب بازی های علمی
- محورهای جشنواره در بخش ویژه با موضوع “بهینه سازی مصرف” (آب وانرژی)
- برای شرکت در بخش ویژه مفاهیم زیر باید در یکی از قالب های اجرای تئاتر، ساخت ابزار، نقاشی، پویانمایی، شبکه اجتماعی و عکاسی ارائه شود.
- راهکارهای کاربردی تولید انرژی پاک در محیط های خصوصی و عمومی
- آگاه سازی مردم نسبت به تخریب محیط زیست، سلامت انسان و انرژی های سبز
- افزایش حساسیت و مسئولیت پذیری شهروندان در مقابل رفتارهای نادرست مصرف
- تشویق و فرهنگ سازی عامه مردم برای اصلاح الگوی مصرف
- انتقال و آموزش مفاهیم علمی مربوط به بهینه سازی مصرف
ارتباط با کیفیت علمی
در زمانی نه چندان دور شاید تا همین یک دهه پیش در ایران، علم را فقط در جاهای مشخص و تعریف شده ای در جامعه میتوانستید بیابید. محتوای علم عمدتاً در دانشگاه، کتاب‌ها، صفحه‌های علمی روزنامه‌های خاص و یا نهایت یک برنامه رادیویی یا تلویزیونی مهجور بازنمایی می شد. این روزها در بیشتر فضاهای عمومی، در محیط‌های خانوادگی، در مجله‌های عامه‌پسند، در تبلیغات تلویزیونی و… با محتواهایی که تلاش شده حداقل تاییدیه علمی داشته باشند، مواجه میشویم. هزاران وبلاگ، کانال و شبکه‌اجتماعی، برنامه‌های مختلف رادیویی، تلویزیونی، سینما و حتی تئاتر به موضوعات علمی می‌پردازند. به نظر میرسد، خط تیره بین علم و فرهنگ در حال کمرنگ شدن است.
با توجه به اهمیتی که امروزه علم در توسعه و پیشرفت جامعه و بهبود کیفیت زندگی دارد، در جامعه بین الملل، به هر شکل و به هر حیلتی به دنبال سرعت بخشیدن به این روند هستند و راههای بسیاری را در طی 5 دهه فعالیت مستمر در این مسیر آزمودهاند. توسعه جشنواره‌های علم از لحاظ تعداد و کیفیت، راهی است که هر مروج علم و هر سیاستگزار علمی به شما توصیه خواهد کرد.
جشنواره‌های علم، رویدادهایی هستند که در آن برای علم یک جشن عمومی گرفته می شود و زمان آنها از یک روز تا چند هفته متغیر است. در این جشن معمولا تمامی ارگان‌هایی که در تولید، ترویج و آموزش علم و همچنین ساخت وسایل کمک آموزشی و تهیه فناوری‌های نو، دستی بر آتش دارند، حضور پیدا می کنند. در جشنواره‌های بین المللی علمی که در اروپا و آمریکا برگزار می شود، بیش از سه هزار غرفه نمایشگاهی شرکت دارند و روزانه 100 تا 200 برنامه مفرح و آموزشی برگزار می شود. به طوری که سه میلیون بازدید کننده این جشنواره‌ها، سالانه، علاوه بر بازدید از نمایشگاه، در سخنرانی‌ها، کارگاه‌ها، مباحث و مناظرات مختلف شرکت می‌کنند و در آزمایش‌ها، جنگ‌های علمی و مسابقاتی که در فضای باز صورت میگیرد حضور پیدا می کنند.
تا قبل از سال 2000 تعداد جشنواره‌های علم در جهان انگشت شمار بود، ولی بعد از راهاندازی چند جشنواره بزرگ همچون جشنواره جشنواره علم چلتنام، کمبریج، نیویورک و…، توجه جهانی به این موضوع و تاثیرات آن به سرعت در تمام جهان پخش شد. با حمایت بنیاد ملی علوم آمریکا و با اتحاد 4 جشنواره نو ظهور، اتحادیه موزه‌های علم در آمریکا در سال 2009 راهاندازی شد. به موازات شبکه‌های بینالمللی و اروپایی جشنواره‌های علم نیز شکل گرفت. فقط در 3 سال اول بعد از تاسیس اتحادیه جشنواره‌های علم، دو جین جشنواره جدید در ایالت‌های مختلف پاگرفت و تا سال 2015 این عدد دو برابر شد. با توجه به کمکهای مالی که به این جشنواره‌ها تزریق شد، بر اساس گزارش‌های رسمی در سالهای گذشته، جشنواره‌های علم بزرگترین گردهمایی‌های هر منطقه و تاثیرگذارترین رویدادهای علمی تا به امروز بودهاند. مهمترین ویژگی که برای جشنواره‌های علم بر میشمرند، موفقیت بالای این جشنواره‌ها در ارتباط برقرار کردن با مخاطب است. پل ارتباطی که این جشنواره‌ها بین عامه مردم و مهندسان برقرار می کنند، علم را بیش از پیش برای مخاطبان این جشنواره‌ها جذاب کرده است. همچنین چیزی که در این جشنواره‌ها به شدت جلب توجه می کند، تلاش و انرژی زیاد برای پیدا کردن راههای جدید برقراری ارتباط بین مردم عادی با محتوای علمی و دانشمندان و اهل علم است. دراین جشنواره‌ها تقریبا از هر ایده جدیدی استقبال میشود. برگزارکنندگان همیشه در تلاشند که با ایجاد تجربه‌های عجیب و متفاوت برای مخاطب؛ همچون تعامل با رباط‌های پیشرفته، خوردن غذاهای مخصوص با اهداف آموزشی، شرکت در تئاترهای علمی با دکورهای فناورانه و قصه گویی‌های علمی خلاقانه، بازدیدکننده‌ها را به مخاطب همیشگی جشنواره‌های علم تبدیل کنند.
رویدادی که امسال برای دومین سال متمادی در ایران برگزار می شود، رویداد منحصر به فردی است که هنور در ابتدای راه خود قرار دارد. این جشنواره در دو بخش نمایشگاهی و رقابتی برگزار می شود. در بخش نمایشگاهی بیشتر تلاش شده است تا انواع برنامه‌های جذاب، آگاهی بخش و سرگرم کننده علمی به نمایش گذاشته شود. برگزاری جنگ‌ها ، تئاترها و قصه گویی‌های علمی از بخش‌های دیگر این جشنواره است. اطلاعرسانی بخش رقابتی جشنواره از یک سال قبل از جشنواره آغاز و با اطلاع رسانی گسترده محورهای رقابتی جشنواره فراخوان می شود. در این بخش از اقشار مختلف مردم دعوت میشود تا با ارائه ایده‌های ساده و جذاب در این بخش مشارکت داشته باشند. بعد از دریافت آثار در مهلت مقرر، تمامی آثاری که در مرحله اول موفق به کسب امتیاز لازم شده‌اند، در جنب بخش نمایشگاهی به نمایش گذاشته می‌شوند تا این ایده‌های تازه نیز شانس ارتباط گیری خود را با مخاطب بیازمایند. در نهایت بعد از داوری کمیته داوران جشنواره که متشکل از دانشمندان و ادیبان و هنرمندان در رشته‌های مختلف است، در روز جهانی علم و در مراسم اختتامیه جشنواره به آثار برگزیده بخش رقابتی جوایزی اهدا میشود. برخی از آثار موفق جشنواره این شانس را می یابند که به صوت دائم در موزه علوم و فناوری و یا در برنامه‌های مختلف نمایشگاهی در شهرهای مختلف ایران در معرض دید عموم قرار گیرند.
این جشنواره راه زیادی را در پیش روی خود دارد که امیدواریم بتوانیم این مسیر را با همیاری شما و مسئولین در کوتاهترین زمان ممکن برداریم و در سالهای آینده شاهد برگزاری چندین جشنواره علم در شهرستان‌های مختلف و جشنواره بینالمللی علم و عامه باشیم. باور ما این است که هر ایرانی باید در سال امکان بازدید و حضور در حداقل یک جشنواره علم را داشته باشد.
صونا آقابابایی
دبیر دومین جشنواره علم برای همه
