پیرو پیشنهاد شماره ۱۵۲۳/۸۲ مورخ ۱۳۸۰/۱۲/۱۹ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری در خصوص تاسیس موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران، کلیات آن در تاریخ ۱۳۸۱/۱۰/۲۲ به تصویب هیات محترم وزیران رسید. به تبع آن و با تلاش‌هایی که به عمل آمد، زمینه سازی و ایجاد موزه های تخصصی و پژوهشی و از جمله موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران در بندهای ب مواد ۱۱۳ و ۱۱۴ قانون برنامه پنج ساله چهارم اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی و ماده ۲ قانون اهداف و وظایف وزارت علوم، تحقیقات و فناوری گنجانده شده و دولت مکلف به اجرای آنها گردید. در تاریخ ۱۳۸۴/۵/۲۲ نیز نتایج بررسی و کارشناسی‌های به عمل آمده منجر به تصویب اساسنامه موزه هیأت امنایی علوم و فناوری ج.ا.ا در شورای گسترش آموزش عالی و ابلاغ آن گردید.
ماده 1 تا 3
مقدمه
به منظور ارتقای بینش علمی جامعه، آگاهی اجتماعی از پیشینه و سیر تاریخی رشد و تحول علم و فناوری و گسترش فرهنگ علمی به استناد مواد ۱۱۳ و۱۱۴ قانون برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتمای و فرهنگی و بند ۲ قسمت ب از ماده ۲ قانون اهداف، وظایف و تشکیلات وزارت علوم ، تحقیقات و فناوری، مجوز تاسیس موزه علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با اهداف، وظایف و شرایط زیر در جلسه مورخ ۸۴/۵/۲۲ شورای گسترش آموزش عالی صادر گردید و امور آن طبق مفاد این اساسنامه، قوانین، مقررات و مصوبات مربوط اداره می شود
در این اساسنامه موزه ملی علوم و فناوری جمهوری اسلامی ایران به اختصار موزه نامیده می شود.
ماده ۱: تعریف
موزه مکانی است که آثار و نمونه‌ها و اطلاعات گوناگون مرتبط با موضوعات، فعالیت ها و دستاوردهای علمی، فرهنگی و فناوری را به نمایندگی از جامعه گردآوری و حفاظت می
کند و آنها را به صورت مجموعه‌های نمایشگاهی همراه با توضیحات لازم و با به کارگیری انواع شیوه های اطلاع‌رسانی و آرشیوهای اطلاعات علمی برای استفاده عموم ارائه می‌کند تا بازدیدکنندگان به فراخور نیاز، علاقه و سوابق علمی و حرفه‌ای خود از آنها بهره گیرند. افزون بر این، موزه با برگزاری برنامه‌های متنوع علمی و آموزشی زمینه ایجاد و اشاعه تفکر علمی را در جامعه فراهم می‌آورد.
ماده ۲: ماهیت
موزه از تاریخ تصویب اساسنامه دارای شخصیت حقوقی و وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است که ماهیت علمی و پژوهشی دارد.
ماده ۳: مکان
محل اصلی موزه، شهر تهران است و در صورت تصویب هیات‌امناء، شعب و نمایندگی‌های لازم آن در سطح کشور و خارج از کشور تاسیس می‌شود.
ماده 4 تا 5
ماده۴: اهداف
- گسترش علاقه و دانش عموم نسبت به علوم و فناوری و ارتباط آن ها با زندگی روزمره از طریق نمایش و عرضه مناسب اطلاعات درباره دستاوردهای علمی و فناوری بشر؛
- ایجاد فضایی فعال و آگاهی بخش برای تمام گروه های سنی، به منظور آشنایی هر چه بیشتر با میراث علمی، فرهنگی و فناوری و خدمات علمی و فنی دانشمندان و فرهیختگان ایرانی به جامعه بشری در طول تاریخ؛
- تقویت و حفظ میراث علمی و فرهنگی دانشگاه ها و مراکز علمی کشور؛
- ایجاد زمینه ها و فضاهای مناسب برای درک بهتر علم، فناوری، سیر تحول علوم و تلاش های فزاینده انسان برای شناخت جهان هستی و تامین شرایط زندگی بهتر؛
- آشنا کردن عموم به اهمیت اصول علمی و فناوری در توسعه پایدار انسان؛
- مدیریت پژوهش، حفظ و تقویت میراث علمی دانشمندان ایرانی-اسلامی و ترویج و همگانی کردن علم و نمایش سیر تحول علم و فناوری در سطح ملی و بین المللی؛
تلاش برای گسترش سواد علمی – فناورانه در راستای بهبود زندگی همه اقشار جامعه در جهان امروز؛ - توسعه و گسترش پژوهش در زمینه میراث علمی و فناوری و مستندسازی آثار به منظور حفظ هویت علمی و فناوری با همکاری مراکز آموزشی و پژوهشی؛
- استقرار نظام ملی موزه داری در کشور.
ماده ۵: وظایف - تثبیت جایگاه موزه به عنوان یکی از مراکز اصلی ترویج علم در کشور با رویکرد توسعه عدالت آموزشی از طریق برپایی نمایشگاه های سیار،برگزاری رویداد ها و جشنواره های علمی برای سنین مختلف،تالیف، ترجمه،جذب و چاپ کتاب های علمی- ترویجی و …؛
- طراحی و ساخت آثار علمی با توجه به ویژگی تعاملی بودن، سهولت کاربری و رعایت انتخاب اشیاء بر اساس اولویت های آموزشی و هویتی؛
- راه اندازی گالری ها و فضاهای نمایشگاهی جدید مبتنی بر موضوعات علمی- فناورانه جذاب و شادی بخش؛
- حمایت علمی، مادی و معنوی از سایر نهادهای ترویج علمی؛
- حمایت و مدیریت اجرای پژوهش های علمی – ترویجی؛
- همکاری در طراحی و راه اندازی موزه های استانی، دانشگاهی، مدرسه ای و علمی- صنعتی؛
- بهره مندی از پتانسیل شرکت های شناخته شدهو توانمند دانش بنیان سراسر کشور؛
- گسترش ارتباط با دیگر موزه های علم و فناوری جهان؛
- ارتباط با مراکز و نهادهای علمی در سطح ملی و بین المللی؛
- آشنا کردن جهانیان با محتوا و پیشینه علمی و فناوری ایران و تمدن ایرانی اسلامی؛
- انجام پژوهش های کاربردی مرتبط با تاریخ علم ایران، اسلام و جهان، علوم و فناوری های نوین، مفاهیم پایه علمی و شیوه های کارآمد آموزش غیررسمی؛
- ساماندهی موزه های علوم و فناوری موجود دانشگاهی؛
- رعایت اصول حاکم بر بقای محیط زیست در ساختمان های دائمی موزه، نمایشگاه ها و رویدادهای تعریف شده؛
- ایجاد شبکه ارتباطی موزه بین موزه ای و ارائه آموزش و برگزاری دوره های تخصصی به کارکنان موزه های علوم و فناوری کشور؛تبصره: موزه مجاز به برگزاری دوره های آموزشی منجر به مقطع تحصیلی نمی باشد.
ماده 6 تا 9
ماده ۶: منابع مالی موزه
اعتباراتی که همه ساله از محل بودجه عمومی کشور برای موزه در قانون بودجه سالانه منظور می شود.
درآمدهای اختصاصی و وجوهی که موزه بابت فروش بلیت، تولیدات علمی، آموزشی و فرهنگی و با ارائه خدمات علمی، آموزشی، پژوهشی و مشاوره ای کسب می کند. هدایا و کمک های مالی اشخاص حقیقی و حقوقی.
ماده ۷: ارکان
- هیات امناء
- رییس
- شورای موزه
ماده۸: هیات امناءهیات امناء موزه متشکل از دو گروه شخصیتهای حقوقی و حقیقی به شرح زیر است: الف: شخصیت ها ی حقوقی - وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به عنوان رئیس هیات امناء؛
- وزیر صنایع و معادن به عنوان نایب رئیس هیات امناء؛
- وزیر آموزش و پرورش؛
- معاون رئیس جمهور و رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری کشور؛
- معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور؛
- دبیر کل کمیسیون ملی یونسکو در ایران؛
- شهردار تهران؛
- روسای فرهنگستان های کشور؛
- رئیس موزه به عنوان دبیر هیات امناء؛ ب:شخصیت های حقیقیشخصیت های حقیقی موزه متشکل از شش نفر از میان شخصیت های علمی و فرهنگی کشور و اشخاصی که در امر همگانی کردن علم، ایجاد و توسعه مراکز علمی، فرهنگی، صنعتی و هنری تاثیرگذار بوده اند.تبصره ۱: شخصیت های حقیقی به منظور انتصاب توسط وزیر علوم، تحقیقات و فناوری به رئیس جمهور پیشنهاد می شوند.تبصره ۲: چنانچه به دلیل استعفا و فوت یا به عللی به تشخیص رییس هیات امناء ادامه فعالیت هر یک از شخصیت های حقیقی امکان پذیر نباشد، رییس هیات امناء شخص جایگزین راجهت انتصاب به رییس جمهور پیشنهاد می کند.
تبصره ۳: احکام اعضای بند ب هیات امناء توسط رییس جمهور به مدت چهار سال صادر می شود و انتصاب مجدد ایشان بلامانع است.
ماده ۹: وظایف هیات امناء
- تصویب آیین نامه داخلی هیات امناء؛
- تصویب سازمان اداری و تشکیلات موزه؛
- تعیین اهداف و خط مشی ها، سیاست ها و برنامه ریزی توسعه و پیشرفت موزه؛
- بررسی و تصویب بودجه، حساب ها و ترازنامه موزه که از طرف رییس موزه پیشنهاد می شود؛
- تصویب نحوه وصول درآمد ها، دریافت کمک ها و هدایا و مصرف آن با رعایت ضوابط و مقررات مربوط؛
- تصویب آیین نامه مالی و معاملاتی که بر حسب مورد پس از تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری قابل اجرا است؛
- تصویب میزان فوق العاده های اعضای هیاات علمی و کارکنان موزه؛
- نظارت برحسن اجرای مصوبات هیات امناء و فعالیت های موزه؛
- بررسی گزارش موزه که از طرف رئیس موزه ارائه می شود؛
ماده 10 تا 12
ماده ۱۰: رئیس موزه
رییس موزه که نماینده قانونی موزه نزد مراجع حقیقی و حقوقی می باشد از بین اعضای هیات علمی دانشگاهها و موسسات پژوهشی با حکم وزیرعلوم، تحقیقات وفناوری منصوب می شود.
ماده ۱۱: شرایط رئیس موزه
با توجه به تنوع و پیچیدگی کارهای اجرایی و مدیریتی مترتب بر مراحل گوناگون احداث و ایجاد موزه از قبیل مطالعه، طراحی، ساخت و بهره برداری رئیس موزه باید دارای شرایط زیر باشد:
- دارای سوابق علمی و اجرایی لازم درزمینه ترویج و همگانی کردن علم و برنامه ریزی های فرهنگی و آموزشی و اجتماعی باشد؛
- با موضوع فعالیت موزه ها وترجیحا موزه های علوم وفناوری آشنایی داشته باشد؛
- دارای ارتباط نزدیک با مراکز علمی باشد وترجیحا از نظر اجتماعی فردی شناخته شده باشد
ماده ۱۲: وظایف و اختیارات رئیس موزه - انجام مطالعات لازم برای طراحی، برنامه ریزی محتوایی و اجرایی مورد نیاز برای ساخت وبهره برداری از موزه؛
- ایجاد ارتباط مستمر با دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی وصنعتی برای آشنا کردن این مراکز با موزه و جلب همکاری و مشارکت آنها در ساخت و توسعه موزه؛
- ایجاد ارتباط مستمر با مراکز علمی وفرهنگی به منظور تامین پشتیبانی های لازم برای اجرا و تداوم فعالیت های مرتبط با موزه؛ ایجاد ارتباط مستمر با موزه های علوم وفناوری کشورهای دیگروموسسات وسازمان های خارجی متخصص در ساخت و برنامه ریزی موزه ها و نمایشگاههای دائمی علوم و فناوری به منظور استفاده از تجارب و امکانات آنها در ساخت و بهره برداری ازموزه؛
- اداره و هدایت امور موزه و نظارت بر حسن اجرای کلیه فعالیت های آن در چارچوب اساسنامه، مقررات و ضوابط مربوط؛
- پیشنهاد سازمان اداری و تشکیلات موزه به هیات امناء برای تصویب؛
- صدور حکم مدیران موزه بر اساس تشکیلات مصوب؛
- امضای قراردادها و اسناد مالی و اداری در چارچوب مقررات و ضوابط مصوب؛
- تنظیم و پیشنهاد برنامه و بودجه سالانه و تفصیلی به هیات امنا برای تصویب؛
- ارائه گزارش عملکرد سالانه موزه به هیات امنا و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری؛ پیشنهاد آیین نامه مالی و معاملاتی موزه به هیات امنا برای تصویب.
ماده 13 و 14
ماده۱۳: شورای موزه
ترکیب شورای موزه عبارت است از:
- رئیس موزه
- معاونان موزه
- دو تا پنج تن از اعضای هیات علمی دانشگاه
- یک یا دو تن از صاحبان صنایع خوش نام و شناخته شده کشور تبصره : اعضای بند ۳ و ۴ از میان صاحب نظران و متخصصان مجرب و با تایید معاون پژوهش و فناوری توسط رئیس موزه برای مدت دو سال انتخاب می شوند و انتخاب مجدد آنان بلامانع است. ماده ۱۴: وظایف شورای موزه
- تصویب طرح ها و برنامه های موزه؛
- تهیه برنامه های میان مدت و بلند مدت موزه جهت ارائه به هیات امنا؛
- تشکیل کار گروه های کارشناسی متشکل از کارشناسان مجرب در زمینه مطالعات و برنامه ریزی موزه ای و آموزشی؛
- بررسی بودجه و ترازنامه سالانه برای تقدیم به هیات امنا جهت تصویب؛
- بررسی طرح تشکیلات و آیین نامه های اداری و مالی و سایر آیین‌نامه‌ها و ضوابط مورد نیاز پیشنهادی رئیس موزه به منظور تقدیم به هیات امنا؛
- بررسی و پیشنهاد ایجاد و تعطیل شعب و دفترهای نمایندگی موزه در داخل وخارج کشور و تقدیم آن به هیات امناء؛
- نظارت بر تجهیز موزه و ارائه خدمات تخصصی و کارشناسی به پژوهشگران ومحققان در زمینه فعالیت های موزه؛
- تعیین خط مشی موزه برای ارتباط علمی با سایر مراکز مشابه در داخل کشور؛
- ارزیابی نتایج فعالیت های موزه؛
- بررسی و تصویب سفرهای علمی کوتاه مدت و بلند مدت کارشناسان و اعضای هیات علمی موزه
ماده 15 تا 19
ماده ۱۵: موزه از نظر مقررات مالی مشمول قانون نحوه انجام امورمالی ومعاملاتی دانشگاه ها و موسسات آموزش عالی و تحقیقاتی مصوب ۱۳۶۹/۱۰/۱۸ مجلس شورای اسلامی و بند “ب” ماده ۲۰ قانون برنامه پنجم توسعه جمهوری اسلامی ایران و همچنین قوانین جایگزین و سایر مقررات مربوط است.
ماده ۱۶: اعضای هیات علمی موزه از نظر مقررات استخدامی و نحوه انتخاب وگزینش (علمی و عمومی) تابع ضوابط ومقررات جاری وزارت علوم، تحقیقات وفناوری می باشند.
ماده ۱۷: موزه تابع کلیه قوانین ومقررات مربوط و ضوابط و آیین نامه های مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی و وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می باشد.
ماده ۱۸: انحلال
موزه در موارد زیر پس ازتصویب شورای گسترش آموزش عالی منحل می شود:
به پیشنهاد هیات امناء موزه
در صورت تخلف از مقررات اساسنامه، مصوبات و ضوابط وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و سایر قوانین و مقررات جاری کشور به تشخیص وزارت علوم، تحقیقات و فناوری
ماده ۱۹: در صورت اعلام موافقت اولیه شورای گسترش آموزش عالی با انحلال موزه،هیات تصفیه ای مرکب از نماینده حقوقی وزارت علوم، تحقیقات وفناوری ورییس موزه تشکیل وبا رعایت مقررات قانونی در مدتی که شورای گسترش آموزش عالی تعیین می نماید امر تصفیه را بر عهده خواهد داشت.
ماده 20 تا 24
ماده ۲۰: موزه موظف است تحت نظارت هیات تصفیه:
کلیه تعهدات خود را در برابر وزارت خانه ها، موسسات دولتی، نهادهای عمومی غیر دولتی، بانکها، شهرداری ها، سایر اشخاص حقوقی و حقیقی (اعم از اعضای هیات علمی و کارمندان خود) انجام دهد یا وزارت علوم، تحقیقات و فناوری با توافق صاحبان حق تعهدات موزه را رأسا بپذیرد.
کلیه امتیازات واموالی را که از منابع عمومی ودولتی وبانک ها وشهرداری ها وغیره در اختیار موزه قرار گرفته است مسترد نماید یا موافقت صاحبان حق را مبنی بر واگذاری امتیازات و اموال مذکور به موزه ارائه دهد
ماده ۲۱: پس ازاحراز اجرای تعهدات مذکور در ماده ۱۸ و حل و فصل امور حقوقی و تصویب نهایی انحلال موزه توسط شورای گسترش آموزش عالی، تاییدیه کلیه دیون و اعلام ختم تصفیه توسط هیات تصفیه باقیمانده دارایی موزه به وزارت علوم، تحقیقات وفناوری منتقل می شود.
تبصره: هیات تصفیه موظف است در مورد فوق صورت جلسه ای که به امضاء کلیه اعضاء هیات خواهد رسید، تنظیم و یک نسخه از آن را به دانشگاه/نهاد دولتی و نسخه دیگر آن را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری تسلیم نماید.
ماده ۲۲: مواردی که در این اساسنامه پیش بینی نشده است تابع ضوابط و مقررات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری است.
ماده ۲۳: هرگونه تغییر در مفاد این اساسنامه با پیشنهاد هیات امناء موزه و تصویب شورای گسترش آموزش عالی امکان پذیر است.
ماده ۲۴: این اساسنامه مشتمل بر ۲۴ ماده و ۶ تبصره در تاریخ ۹۵/۶/۲۷ به تصویب شورای گسترش آموزش عالی رسید و از تاریخ تصویب جایگزین اساسنامه مصوب تاریخ ۸۴/۵/۲۲ شورای گسترش آموزش عالی شده و از تاریخ تصویب لازم الاجرا است.
